Brainspotten: de kracht van ons blikveld bij traumaverwerking en performance coaching

In de wereld van psychotherapie en persoonlijke ontwikkeling bestaat sinds 2003 een fascinerende techniek die inmiddels steeds meer de aandacht heeft getrokken van professionals en cliënten: brainspotten.

David Grand's Brainspotting is een innovatieve benadering die gebruik maakt van het blikveld om om emotionele blokkades te identificeren en te overwinnen, en heeft de potentie om diepgaande veranderingen in het leven van mensen teweeg te brengen. In dit artikel zullen we dieper ingaan op brainspotten, hoe het werkt en hoe het kan bijdragen aan emotioneel welzijn, gezondheid en zelfs prestaties.

De basis van Brainspotting

Wat is brainspotten?

Brainspotten is in essentie de Nederlandse versie van het woordje 'Brainspotting', de merknaam van een behoorlijk grensverleggende therapeutische techniek die in 2003 werd ontwikkeld door David Grand, psychotherapeut in Manhattan. Brainspotting is gebaseerd op het idee dat onze ogen in staat zijn om toegang te krijgen tot diepgaande emotionele ervaringen en trauma's die in ons brein zijn opgeslagen. Het mantra van Brainspotting is dan ook: "Where we look, affects how we feel".

Hoe werd Brainspotting ontdekt?

Brainspotting werd spontaan ontdekt tijdens een EMDR-sessie (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) die David Grand deed met een professionele olympische schaatser. Grand vertelt hierover in zijn eigen boekje Brainspotting: The Revolutionary New Therapy for Effective Change.

Hoe werkt brainspotten?

De rol van oogbewegingen en oogposities

Waar het bij EMDR-therapie primair gaat om oogbewegingen, gaat het bij Brainspotting om stilstaande oogposities. Kinderlijk uitgedrukt: de ruitenwisser versus het toverstokje. Meer over het verschil tussen de beide methodieken lees je in onze blog over de overeenkomsten en verschillen tussen Brainspotting en EMDR.

Het identificeren van de Brainspots

Hoe vind je een zogenaamde brainspot? Er zijn een aantal manieren. Soms kunnen we voorzichtig het blikveld screenen ('Outside Window') en een punt kiezen waar een emotionele reactie optreedt. Soms gebruiken we multiple choice ('Inside Window') en in weer andere gevallen kun je zelfs werken met het spontaan open doen van je ogen ('Gazespotting').

Toepassingen van Brainspotting

Traumaverwerking

Eén van de meest voorkomende toepassingen van brainspotten is traumaverwerking. Je kunt trauma hier opvatten in de breedste zin van het woord: van de klassieke Posttraumatische-stressstoornis (PTSS) tot generationeel overerfde traumasporen en sporen van emotionele verwaarlozing. Onderscheidend is dat de traumasporen verwerkt kunnen worden in ons hele systeem: mentaal, emotioneel en ook fysiek.

Emotioneel welzijn

Brainspotten kan ook worden gebruikt om algemeen emotioneel welzijn te verbeteren. Het kan helpen bij het verminderen van angst, depressie, stress en andere emotionele problemen door blokkades en belemmeringen op te heffen. In de praktijk zijn deze vaak verbonden aan onverwerkte ballast en - alsnog - trauma.

Prestaties verbeteren

Minder bekend maar zeker niet minder belangrijk: Brainspotting kan uitstekend gebruikt worden voor Performance Enhancement: het stimuleren van sportieve, artistieke en creatieve prestaties. Soms relateert dit ook aan het wegnemen of oplossen van blokkades in gevoelsleven, fysiek of motoriek. Soms is het een expansief en open-minded model om het brein in volle creativiteit aan het werk te zetten.

Ervaringen met brainspotten

Een sessie brainspotten begint meestal met een gesprek tussen de therapeut en de cliënt om de specifieke doelen en problemen te bespreken. Hoewel het een simpel trucje lijkt om naar een stokje te kijken, is de werkrelatie met de therapeut een essentieel onderdeel van het behandelsucces (het zogenaamde 'Dual Attunement Frame'). Vervolgens word je begeleid bij het vinden van een oogpositie om mee te werken, en blijf je hier gedurende enige minuten tot misschien wel een uur naar kijken, terwijl je brein een volledig natuurlijk verwerkingsproces start. Mensen beschrijven het vaak als een soort 'reis' en aan het einde van de sessie is er vaak een grote ontlading, ontspanning of zelfs lome vermoeidheid en relaxedheid. Meer hierover kun je lezen in het artikel over mijn ervaringen met Brainspotting.

De effectiviteit van Brainspotting

Wetenschappelijk onderzoek en klantervaringen

Hoewel brainspotten nog steeds relatief nieuw is, zijn er veelbelovende wetenschappelijke onderzoeken en semi-wetenschappelijke publicaties die overtuigd de effectiviteit van Brainspotting ondersteunen. In Nederland heeft dat nog niet geleid tot de status van 'evidence-based'. Buiten de vele getuigenissen van cliënten die Brainspotting hebben ondergaan, zijn ook experts als Norman Doidge, Bessel van der Kolk en Gabor Maté - vaak naar aanleiding van eigen ervaring - zeer positief.

Voordelen en nadelen van brainspotten

Voordelen

Belangrijke meerwaarde heeft Brainspotting voor mensen die niet makkelijk praten, niet verder komen in gesprekstherapie of simpelweg voelen dat ze de kern niet raken. De range aan klachten en blokkades waarbij Brainspotting soelaas kan bieden is breed, en de klantvriendelijkheid is groot.

Nadelen

Potentiële nadelen zijn bij een therapie altijd relatief. Brainspotten kan fysiek voelen als een pittige workout, het kan emoties wat aan de oppervlakte brengen en je kunt er - dat wilden we toch? - serieus door veranderen en ontwikkelen. Dat laatste is iets waar je omgeving ook klaar voor moet zijn.

Over de auteur

Dirk Jan Versluis (MM, MSc) is NIP-geregistreerd psycholoog, coach en internationaal gecertificeerd Brainspotting Practitioner. Samen met zijn echtgenote werkt hij met de doelgroep van ondernemers en zakenmensen die op persoonlijk vlak vastlopen vanwege trauma, gebrokenheid en destructieve patronen.
De methode die zij daarvoor ontwikkelden, Triunify®, onderscheidt zich door de krachtige en diepgaande aanpak waarin persoonlijke en zakelijke ontwikkeling in één totaalplaatje wordt geïntegreerd.

Heb je interesse om met ons te werken?

Geef je dan op voor een kosteloos strategiegesprek.

Wil je meer weten over onze visie en werkwijze?

Bekijk dan het onderstaande introductiefilmpje met meer informatie over ons werk met leiders en ondernemers, specifiek op het gebied van trauma, leiderschap en persoonlijke ontwikkeling.