Welkom bij dit verdiepende artikel over leiderschap bij vrouwen.

Met een psychologische duiding van de unieke uitdagingen die juist in vrouwelijk leiderschap en ondernemerschap een grote rol kunnen spelen.

Zoals bijvoorbeeld:

• niet je echte waarheid durven uitdrukken;
• niet het echte zuivere licht van je ziel durven laten zien;
• moeilijk in contact kunnen treden met wat je werkelijk voelt en wilt uitdragen;
• geblokkeerd zijn in de vrije stroom van creatieve energie;
• belast zijn door erfelijke en culturele patronen in de sfeer van vrouw-zijn;
• overerfde verwachtingspatronen van moeder en grootmoeder of zelfs verder terug.

Leiderschapscoaching voor vrouwen

Het lijkt me een goed idee iets verdiepends te schrijven over leiderschap bij vrouwen en hoe vrouwelijke leiders, ondernemers en pioniers zichzelf niet alleen onderscheiden in de markt, maar ook een krachtige stem kunnen ontwikkelen die een grote uitstraling heeft.

In onze klantenkring bevinden zich zowel mannen als vrouwen die aan het roer van een onderneming of organisatie staan. In de loop der jaren heb ik gemerkt dat er - althans, in onze visie en ervaring - een aantal thema's zijn die wij kenmerkend vinden voor onze ervaringen met vrouwelijke leiders. Specifiek zal het dan gaan over de relatie tussen het keelcentrum en het heiligbeencentrum, het ontwikkelen van moederschap in de persoonlijke en zakelijke context en het vinden van de balans tussen mannelijke en vrouwelijke energie.

Op al deze thema’s kunnen erfenissen zitten die vaak al decennialang een rol spelen in de bloedlijn van de vele talentvolle vrouwen met een missie - die wij tot ons grote geluk regelmatig tegenover ons hebben.

Onderdrukking en ontkenning van vrouwen

Dan Brown’s Da Vinci Code weidde er al behoorlijk over uit, en de esoterisch-christelijke pastor Hans Stolp schreef er zelfs een boek over: Maria Magdalena of het lot van de vrouw. Niets feministisch aan, maar wel inzichtgevend in de erfenis die we in kerk en maatschappij hebben opgebouwd ten aanzien van vrouwen en hun spirituele ontwikkeling.

Ik herinner mij dat ik tijdens een Brainspotting-training eens werkte met een Britse collega die rond haar 70e levensjaar nog humanitair therapeutisch werk deed onder Jezidi-vrouwen. We spraken over haar meest recente uitzending voor een NGO aldaar, en ze sprak met ontroering en - jawel - heimwee over hoe ze onder de indruk was geraakt van deze oogverblindend mooie vrouwen die ondanks de vele beperkingen en dreigingen in hun leven toch een mate van innerlijke vrijheid wisten te behouden. Als letterlijke en figuurlijke illustratie liet ze prachtige kunst zien, door Jezidi dames gemaakt.

Ik kan me nog als de dag van gisteren herinneren hoezeer ik daarvan onder de indruk was. De schoonheid van die vrouwen onderdrukt door ons gebrek aan ballen, dacht ik zelf en ik voelde me ineens heel erg 'man'.

Ongetwijfeld projecties.

Maar, it got me thinking: kunnen we er als mannen misschien gewoon niet mee omgaan als die hoofddoek afgaat, of wanneer ze echt met volle intensiteit gaan stralen - zonder de hun opgelegde beperkingen?

Vrouwelijke politiek leiders en CEO’s

Je kunt eindeloos praten over mannelijkheid en vrouwelijkheid anno 2023. Er is nu eenmaal afgelopen decennia meer over te doen dan in een tijdperk waarin de rolverdelingen nog wat meer vastlagen. En als het om de leiderschapsbubbel gaat is er een duidelijke kentering waarneembaar die niet alleen het typische masculiene model van de board room violence maar ook zachtheid, vrouwelijke eigenschappen en interpersoonlijke sensitiviteit tot belangrijke factoren voor succesvol leiderschap verheft.

Ook bij de grote marktleiders in de financiële sector en de bancaire sector staan vrouwelijke leiders en bestuurders aan het roer. Er zijn zelfs leiderschapscoaches voor vrouwen en businesscoaches die zich exclusief richten op vrouwelijke ondernemers.

Nogmaals: projecties zijn er altijd, zeker wanneer je een minderheidspositie bekleedt of je kop boven het maaiveld uitsteekt. Susan Lenderink bij Ajax zou volgens verschillende voetbalmannen alleen verstand hebben van de Bijenkorf en vooral niet van voetballen - maar ze haalt wel de voorpagina van het Financieel Dagblad. Sanna Marin, de voormalige premier van Finland (een paar jaar terug nog de jongste premier van de wereld) raakte in opspraak omdat ze van feestjes houdt en vorig jaar zo'n beetje en plein public een drugstest deed.

Vrouwen die op leidersposities komen hebben vaak een indringende ontwikkelingsroute achter de rug, en hebben een enorm potentieel in zich dat bijzondere aandacht vraagt om te ontwikkelen.

Specifieke blokkades bij vrouwelijke leiders

Marshall Goldsmith schreef samen met Sally Halgesen het boek 'How Women Rise', specifiek over vrouwelijke leiders en hun weg naar de boardroom. Het boek geeft een lijst met specifieke uitdagingen en belemmeringen die deze vrouwen kunnen tegenkomen. Ik ga je die lijst geven (gewoon Engelstalig) met een korte toelichting op de psychologische thema's die hier op persoonlijk vlak achter kunnen zitten.

#1 - Reluctance to claim your achievements: automatisch teveel waardering voor je successen toeschrijven aan anderen, omdat je bang bent dat je te ijdel of zelf-bewust overkomt.

Onderliggend: angst om te 'zijn' en plaats in te nemen (bijna altijd een dieper liggend psychologisch litteken).

#2 - Expecting others to spontaneously notice and reward your contributions: verwachten dat anderen spontaan in de gaten hebben hoe groot jouw bijdrage is (zonder dat je er zelf over communiceert).

Dit kan heel nobel bedoeld zijn (in lijn met: de beste leider is de leider die je niet ziet) maar het kan ook duiden op een dynamiek van zelfopoffering - waarin aan het eind van de dag het script bevestigd is dat je nooit echt gezien wordt.

#3 - Overvaluing expertise: teveel aandacht leggen op de vaardigheden die je job vereist, zonder voldoende oog te hebben voor het bouwen van de relaties en de zichtbaarheid die je helpen om verder te komen.

Dit kan wijzen op een neiging om 'in het hoofd te zitten' of een angst om mensen echt dichtbij te laten komen en contact te maken met een open hart.

#4 - Building rather than leveraging relationships: veel energie besteden aan het bouwen van een breed netwerk van connecties maar vervolgens verzuimen dat netwerk op een strategische manier optimaal te gebruiken.

#5 - Failing to enlist allies from day one: vermijden om hulp te vragen totdat je al je huiswerk gedaan hebt en alles op eigen houtje hebt uitgezocht (zonder te vragen: ‘Wie heb ik nodig om deze job tot een succes te maken?’).

#6 - Putting your job before your career: je wens om loyaliteit en toewijding te betonen aan je baas en je team staat je in de weg om nieuwe kansen te ontdekken die gunstig zijn voor jouw toekomst.

#7 - The perfection trap: geloven dat alles wat minder is dan absolute perfectie gelijkstaat aan falen, wat druk legt op jezelf en de mensen om je heen - en bovendien in de weg kan staan om nuttige risico’s te durven nemen.

Commentaar: adembenemend en verstikkend! Als je dit echt herkent in jezelf: doe er alsjeblieft wat aan. Dit houdt je verkrampt, gesloten en kost je alle verbinding met jezelf en je innerlijke vermogens. Angstige leiders verspreiding trouwens angst onder hun mensen, dus straks loopt iedereen met samengeknepen billen.

#8 - The disease to please: angstig zijn om anderen teleur te stellen, met als gevolg dat je hen niet verantwoordelijk houdt, je grenzen opgeeft en geen nee zegt terwijl dat eigenlijk wel beter voor je is.

Toelichting? Tja.. Pleasen is een vrouwending, en zelfs bij heel krachtige en succesvolle vrouwen kan dat nog opspelen, zeker wanneer de relatie met de ander meer dichtbij komt. Soms is het 'zakelijke zelf' wel autonoom en please-vrij, maar speelt voor het 'persoonlijke zelf' een flinke dosis relationele angst als gevolg van hechtingservaringen.

#9 - Minimizing: automatisch woorden en lichaamstaal gebruiken die je kleiner maken en je aanwezigheid versmallen.

#10 - Too much: je onzekerheid overstemmen door teveel informatie, teveel nabijheid, teveel achtergronden en teveel woorden te geven (in plaats van concreet en nauwkeurig te zijn in je manier van communiceren).

#11 - Ruminating: teveel energie besteden aan nadenken over het verleden, wakker liggen over je fouten en jezelf schuldig voelen op zo’n manier dat het naar binnen slaat in plaats dat het leidt tot iets nieuws.

#12 - Letting your radar distract you: zo ongelofelijk attuned zijn op je omgeving en op de reacties van andere mensen dat je aandacht en vermogen om ‘aan’ te staan ondermijnt.

Bottom line: 9 tot 12 zijn allemaal vermijdingen of overcompensaties: je bouwt een netwerkje of een slotgracht om je echte pijnplek heen, maar dat kost je keuzevrijheid, spontaniteit en onnoemelijk veel energie. In bovenstaande gevallen zou het long-term veel beter zijn om te werken aan de angst om je plek in te kunnen nemen, je angst om niet goed genoeg te zijn, je neiging tot internaliseren en schuldgevoelens opbouwen en je basisonveiligheid waardoor je meer bezig bent met anderen peilen dan jezelf voelen.

Persoonlijk ervaring met vrouwelijke leiders en ondernemers

In ons werken met mensen kijken we altijd naar de overkoepelende thema’s en patronen, zoals je die kunt onderbrengen in de thema's van de bekende oosterse chakra's of energiecentra. Dit is natuurlijk geen doel op zich maar een behulpzame manier op de samenhang tussen de vele persoonlijke en zakelijke manifestaties van succes en ontwikkeling te kunnen zien. Precies om deze reden hebben wij ook de Triunification Matrix ontwikkeld, om persoonlijk en zakelijk functioneren volledig te

kunnen integreren en in één totaalplaatje te zien.

Mijn persoonlijke ervaring in het werken met vrouwelijke leiders en ondernemers is dat er een aantal specifieke thema's regelmatig terugkomen.

Belemmeringen en leiderschapskwaliteiten

Voor de meeste ambitieuze ondernemers, directeuren en bestuurders die met ons werken geldt dat zelfopofferend gedrag en extreem hoge eisen belangrijke thema’s zijn, met name bij de ondernemers. Bij leiders komt vaak terug dat ook de stevigheid van de bestaansgrond of de 'presence' een uitdaging is. Ze kunnen slim nadenken en zich verbaal goed uitdrukken maar raken gemakkelijk beïnvloed door vertrouwensproblemen en onveiligheid in de boardroom, in een team of op een afdeling.

Natuurlijk is in persoonlijk contact ook een open hart een onmisbare kwaliteit voor leiders. Buiten de zakelijke activiteiten die nodig zijn is het ook zaak dat je werkelijk kunt verbinden met je mensen - liefst zelfs dat je een bijna telepathisch contact met hen ontwikkelt om ontvankelijk te zijn voor wat er in hem omgaat. Hier zijn wij in de regel weinig sekseverschillen, buiten dan het gegeven dat vrouwen zich misschien wat gemakkelijker kunnen identificeren met deze sensitieve kant. Maar ook de meest krachtige types uit bouw- of vastgoed-sector blijken verrassend

Unieke aandachtspunten bij vrouwelijke leiders

Wat echt wel opvallend is aan het werken met vrouwelijke leiders en ondernemers is de prominente plaats van de thema's die ondergebracht kunnen worden bij het heiligbeencentrum. Het heiligbeencentrum wordt ook wel het sacrale chakra genoemd en wordt natuurlijk in verband gebracht met seksualiteit maar ook met creativiteit en de zachte innerlijke groei die als het ware in het spreekwoordelijke geboortekanaal ontspringt.

Het heiligbeencentrum heeft dus ook te maken met voortplanting, en dat heeft het gemeenschappelijk met ons keelcentrum dat misschien niet bij natuurlijke voortplanting is betrokken maar wel klank voortbrengt. Klank voortplanten (zingen, schreeuwen), communiceren, onze inzichten delen en daarin eigenlijk bewust zijn dat we bewustzijn overdragen is een essentiële functie van het keelcentrum.

Blokkades die wij in de praktijk vaak tegenkomen bij vrouwen met een missie:

1 - niet je waarheid durven uitdrukken

2 - niet het echte zuivere licht van je geest durven laten zien

3 - moeilijk in contact kunnen treden met wat je werkelijk voelt en wilt uitdragen

4 - geblokkeerd zijn in de vrije stroom van creatieve energie

5 - belast zijn door erfelijke en culturele patronen in de sfeer van vrouw-zijn

#6 - overerfde verwachtingspatronen van moeder en grootmoeder of zelfs verder terug in de familiaire lijn (luister de Innerlijk Leven Podcast over 'Overerfde trauma's)

Kom met ons in gesprek

Natuurlijk zonder jou iets aan te willen praten: als jij een vrouwelijke ondernemer, directeur of manager bent en je herkent jezelf NIET in het bovenstaande is dat wat mij betreft hartstikke fijn. Hoe minder blokkades, hoe beter.

Toch lijkt het me belangrijk om te benadrukken dat juist vrouwelijk leiderschap ook de zachte open centra van het heiligbeen en de keel zo hard nodig heeft en dat in die kwetsbaarheid en delicate sensitiviteit een enorme kracht is te vinden waar veel masculien leiderschap bij verbleekt.

Kom met ons in gesprek als je je hierdoor aangesproken weet.