Hoe kun je patronen in je leven herkennen en doorbreken?

Ontdek in dit artikel wat je kunt doen om belemmerende patronen te herkennen en te doorbreken.

Wat zijn patronen en wanneer wil je ze wel en niet doorbreken?

Ga je beginnen met werken naar jezelf in coaching of een therapie zal het vroeg of laat gaan over het veranderen van je gedachten, het oplossen van je belemmerende overtuigingen en het aanleren van effectiever gedrag. Een term die je daarbij vaak tegen komt is patronen. Alles kent patronen, en als patronen goed werken merk je er meestal niks van. Ze geven ons de broodnodige automatismen en voorspelbaarheden die ons bestaan richting en ritme geven.

Natuurlijk kunnen patronen ook heel slecht of belemmerend werken. Meestal wanneer wij het over patronen hebben hebben we het over de problemen die daarbij horen de vicieuze cirkels de patronen die we willen doorbreken natuurlijk hoeft dat niet zo te zijn. We zijn in ons leven talloze patronen die uitstekend werk zo goed zelfs dat we ze niet eens door hebben maar wanneer we een tijdje vast lopen met onszelf gaan we in dat vastlopen vaak ook patronen herkennen. En dat is een goede zaak, want wanneer wij de patronen in onszelf herkennen zien we wat beter hoe een bepaald probleem zich precies manifesteert, waar het ontstaat en wat het in stand houdt. Een stukje inzicht en analyse is vaak helpend, want we kunnen er niet omheen dat ook problemen en blokkades vaak een inherent logisch karakter hebben - ook al lijkt dat misschien allerminst het geval.

Hoe krijg je meer inzicht in je patronen?

Inzicht krijgen in patronaat betekent meestal dat je iets nodig hebt om verder te kijken dan je neus lang is en zelfhulp boek kan je een nieuw inzicht geven een therapeut kan je inzicht te geven in patronen maar ook je levenspartner of collega's die daar de gaven en bekwaamheid voor hebben kun je heel goed op patronen wijzen het hangt er natuurlijk af hoeveel ze van je zien hoeveel ze van je weten hoe dichtbij je ze kunt laten komen

Schematherapie

Een uitstekend boek over het herkennen en doorbreken van patronen is het zelfhulpboek 'Patronen doorbreken' van Hannie van Genderen. Evenals Jeffrey Young's 'Leven in je Leven' is het gebaseerd op het gedachtegoed van de Schema-Focused Therapy (SFT), in de volksmond ook wel schematherapie genoemd. Schematherapie is gebouwd op het idee dat aan als ons functioneren bepaalde automatismen ten grondslag liggen die ooit functioneel of zelfs noodzakelijk waren, maar op volwassen leeftijd contraproductief werken. De meeste van deze zogenaamde schema's wortelen in een bepaalde overlevingstactiek.

Zonder het in de gaten te hebben herhalen we die programmeercodes in ons volwassen leven, waardoor we steeds in dezelfde cirkeltjes blijven draaien, dezelfde moeizame relaties en partners aantrekken en steeds krijgen wat we kregen. Hoewel het een totaal andere inhoud vertegenwoordigt, is de titel van Marshall Goldsmith's bestseller hartstikke treffend: What Got You Here, Won't Get You There.

Patronen zitten ook in je ondernemerschap en je professionele functioneren

Schematherapie wordt met succes gebruikt bij langdurige psychologische worstelingen en klachtenbeelden zoals persoonlijkheidsstoornissen en depressies, en heeft zelfs overtuigende resultaten laten zien in forensische settings. Maar natuurlijk hoef je geen boefje of psychiatrisch patiënt te zijn om bij schema's en patronen stil te staan. De patronen die schematherapie laat zien in ons persoonlijke leven, staan niet los van ons professionele of zakelijke functioneren.

Vermijding en compensatie

De typerende compensatieneigingen en het nauwelijks waarneembare vermijdingsgedrag dat we opgebouwd hebben om in lastig vaarwater ons hoofd boven water te houden kan ons succes danig in de weg zitten. En durf daar maar eens eerlijk naar te kijken! De logica is dat je ook als ondernemer een hoop energie kwijt kunt zijn aan onmogelijke hoeveelheden extra werk, die feitelijk allemaal terug te voeren zijn op het bestrijden van één onderliggende angst. Of je loopt je grootste ontwikkelingspotentie mis, omdat je niet echt naar jezelf durft te kijken, met alle vraagtekens en schaduwkanten.

De gemiddelde ondernemerscoach of businesscoach voor ondernemers richt zich meer op het gewenste eindresultaat en op het model dat je daar moet brengen, dan op het analyseren en doorbreken van zulke patronen.

Toch is mijn ervaring in het werken met succesvolle ondernemers dat hun grootste energielekken, blinde vlekken en blokkades altijd met dergelijke vermijdings- en compensatiemechanismen te maken hebben. Denk aan roofbouw plegen door veel te hard te werken, denk aan de onderliggende angst voor falen of verlies of aan de persoonlijke onzekerheid waardoor je jezelf alsmaar overschreeuwt en niet aan je werkelijke eigenheid en potentie toekomt.

Innerlijk Leven Podcast

Wil je hier meer over leren? In onze eigen podcast heb ik drie aflevering gewijd aan het herkennen en het doorbreken van patronen. Ik ga daarbij bewust in op zowel persoonlijk als zakelijk functioneren. De eerste aflevering is een brede verkenning, de tweede zoomt in op patronen in persoonlijke en zakelijke relaties en de derde geeft aandacht aan specifieke uitdagingen bij het doorbeken van patronen.

Unblock Your Ambitions

Ben je niet alleen op zoek naar inspiratie, maar wil je ook concreet aan de slag? Voor veel psychologische behandeling geldt dat patronen niet de hoofdmoot van de therapie zijn. In kortdurende psychologische behandelingen ontbreekt vaak de diepgang die nodig is om patronen goed te herkennen en te doorbreken. Psychotherapeuten en psychologen in de specialistische zorg hebben hun werkwijze hierop veel meer ingericht, maar in veel gevallen kom je dan terecht in meer psychiatrisch vaarwater, met de bijbehorende diagnoses, protocollen en vragenlijsten. De vertaalslag naar leiderschap en ondernemerschap wordt in de regel niet gemaakt.

De meeste persoonlijke en zakelijke coaches richten zich niet primair op het doorbreken van patronen, of zijn simpelweg niet toegerust om ermee te werken. De coaches die wel het inzicht en de ervaring hebben om met patronen te werken, richten zich in de praktijk vaak op inzicht, bewustwording en planmatige gedragsverandering. Soms komen patronen nog het meest boven tafel in regelmatige 360-graden gesprekken met collega's en leidinggevende die je goed kennen en dagelijks meemaken.

Ons eigen traject Unblock Your Ambitions springt eigenlijk precies in het gat dat ik hierboven schets: het heeft therapeutische diepgang, helpt je om hardnekkige blokkades op te ruimen en een grote mate van persoonlijke groei en ontwikkeling door te maken die zich rechtstreeks terugbetaalt in je ondernemerschap, je leiderschap en je professionele functioneren. Spreekt dit jou aan kun je contact met ons opnemen voor een vrijblijvend strategiegesprek.

Over de auteur

Dirk Jan Versluis (MM, MSc) is NIP-geregistreerd psycholoog, executive coach en internationaal gecertificeerd Brainspotting Practitioner. Samen met zijn echtgenote werkt hij met de doelgroep van ondernemers en zakenmensen die op persoonlijk vlak vastlopen vanwege trauma, gebrokenheid en destructieve patronen.

Omdat hij ook aan het Koninklijk Conservatorium is opgeleid als klassiek musicus werkte hij in de loop van de jaren regelmatig met toppers uit sport en (overwegend klassieke) muziek.

Heb je interesse om met ons te werken?

Geef je dan op voor een kosteloos strategiegesprek.