Wat is manifesteren? Betekenis, achtergrond en advies voor de praktijk.

Wat is manifesteren? Betekenis, achtergrond en advies voor de praktijk.

In dit artikel lees je alles over manifesteren, de Wet van de Aantrekkingskracht en de kanttekeningen die je kunt maken bij hoe manifesteren wordt uitgelegd in de succespsychologie.


Met antwoorden op vragen als:

- Wat betekent manifesteren en wat is de Wet van de Aantrekkingskracht?

- Wat is de rol van liefde in manifesteren?

- Waarom is er veel scepsis en kritiek op manifesteer-goeroe's?

- Hoe kun je in de praktijk op een realistische manier manifesteren?



Betekenis en definitie van manifesteren

Laat ik eerst eens twee bekende populaire begrippen met je verkennen, die allebei te maken hebben met de Law of Attraction - een onderliggend frame dat we straks beter in kaart gaan brengen.


Om te beginnen manifesteren, een term die regelrecht bij NLP-goeroe Tony Robbins lijkt te zijn weggelopen maar in de populaire psychologiemarkt en in de wereld van persoonlijke ontwikkeling en life coaching kom je de term frequent tegen. Definities komen veelal op hetzelfde neer: je gedachten, dromen en wensen tot werkelijkheid laten worden. Willemijn Welten, auteur van Manifesteren kun je leren definieert het als volgt: 'Manifesteren is de kunst om je dromen te realiseren'. Ze voegt er meteen aan toe dat iedereen het kan leren!


Hulpmiddelen hierbij zijn bijvoorbeeld het gebruik van affirmaties die je op je koelkastdeur of je badkamerspiegel plakt ('Ik ben het waard om succesvol te zijn'), of het regelmatig bekijken van moodboards in je kantoor waar je visuele impressies van je gedroomde leven of gewenste situatie in opneemt. Dream it, do it.


Wat meer geavanceerde manieren om jezelf in het manifesteren te ondersteunen zijn onder meer speciaal gemixte subliminals of subliminal messaging of audio's met zelfhypnose-oefeningen (waarbij het onderbewuste wordt gestroomlijnd om te denken in lijn met de gewenste situatie).


Subliminal betekenis

De betekenis van subliminal messaging of kortweg subliminals doet wat denken aan de reclamepsychologie. In de sociale psychologie is bekend dat het tonen van een reclamezinnetje, een merksymbool of een ander ogenschijnlijk klein detail in de hoek van je beeldscherm wel degelijk invloed heeft op hoe je onbewust tegen dingen aankijkt. Zonder het te weten, kun je dus worden beïnvloed. Dat lijkt lelijk - en dat is het soms ook, het is niet voor niets in veel landen verboden - maar je kunt er middels hypnose of subliminal messaging voor kiezen om doelbewust invloed op je onderbewuste uit te oefenen. Een stukje vrijwillige mind-control dus.


Werkt het? Volgens velen wel, en er is markt voor.


Is het wetenschappelijk bewezen? Bij mijn weten niet, hoewel er wel wetenschappelijke artikelen zijn die het fenomeen beschrijven. Het lijkt erop dat de invloeden van subliminal messaging sowieso niet langdurig zijn: er wordt gesproken over 25 minuten. Het idee dat subliminals kunnen bijdragen aan complete levenstransformaties is dus niet op wetenschap, maar op persoonlijke ervaring gebaseerd. En dat mag natuurlijk.


Synoniem voor manifesteren

Vervolgens ook de tweede: de term magnetiseren wordt in hetzelfde werkveld ook nogal eens als synoniem voor manifesteren gebruikt. Je leest dan over een marketingtekst die magnetiseert, een klant-magneet of een businesscoach die klanten voorhoudt hoe je kunt magnetiseren.


De term magnetiseren heeft hier geen betrekking op een Reiki-behandeling of anderszins energetische behandeling met de handen, maar wordt gebruikt om aantrekkingskracht uit te drukken. In essentie gaat manifesteren en magnetiseren dus om liefde. We komen hier dicht bij het gedachtengoed dat bij het grote publiek bekender is geworden door de productie van de film The Secret, een klassieker op het gebied van de zogenaamde Law of Attraction.


Met de Rotterdamse businesscoach en merkstrateeg Marieke Pijler had ik een gesprek dat nauw gerelateerd is aan deze thematiek. Het gaat over Liefdesenergie in je bedrijf en is met name toegespitst op ondernemerschap en positionering.



Law of Attraction

Wat is de Wet van de Aantrekkingskracht?

De basisgedachte van de Law of Attraction is dat alles in het universum bestaat uit energieën die met elkaar in verbinding staan. Je hoort nogal eens: 'Alles is energie'. Ik zou het niet graag bestrijden, maar er valt natuurlijk nogal wat nuance aan te brengen in een dergelijk statement. Er zijn namelijk talloze klankkleuren van energieën, en 'Alles is energie' is wat dat betreft misschien wel even nutteloos als in het Concertgebouw in Amsterdam vertellen dat alles trilling en klank is.


Toch is de energetische gedachte niet op voorhand verdacht. Nota bene Albert Einstein verwoordde het als volgt:


“Everything is energy and that's all there is to it. Match the frequency of the reality you want and you cannot help but get that reality. It can be no other way. This is not philosophy. This is physics."


Auteurs, trainers en coaches die zich baseren op het gedachtegoed van de Law of Attraction zullen dit gegeven echter niet alleen benaderen als kosmische orde of intelligentie, maar ook als een mogelijkheid om hierin te sturen of in te grijpen. En dat noemen we vaak - jawel! - manifesteren.


Geschiedenis van de Law of Attraction

Een ruwe verkenning van de Wet van de Aantrekkingskracht leidt terug tot 1855, waar de Amerikaanse paranormaal begaafde het begrip 'Law of Attraction' letterlijk gebruikt in 'The Great Harmonia'. Ook namen als Henry Wood ('God's Image in Man') en Ralph Waldo Trine ('What All the World's A-Seeking') kun je in je zoektocht tegenkomen. In de twintigste eeuw wordt het makkelijker met bestsellers als 'Think and Grow Rich' (1937) door Napoleon Hill en 'You Can Heal Your Life' (1984) door Louise Hay. De reeds genoemde film 'The Secret' (2006) geeft een belangrijke impuls aan de bekendheid van de Law of Attraction en aan het gebruik van de term manifesteren in het bijzonder.


Ik zou in dit artikel veel aandacht kunnen geven aan de filosofische en religieuze invloeden die je in de boeken over de Law of Attraction kunt terugvinden, en een artikel over de keerzijden, gevaren en kritieken is ook gemakkelijk gemaakt. Als psycholoog en coach ben ik echter eerst en vooral geïnteresseerd in wat jij er in de praktijk over kunt leren en mee kunt doen. Daarom geef ik je een aantal principes waarmee je manifesteren in je leven onder de loep kunt nemen - inclusief oog voor een aantal belangrijke valkuilen.


Je manifesteert betekenis!

Om te beginnen de allerbelangrijkste: je manifesteert allang! Manifesteren doen we allemaal, of we het nu zo noemen of niet. We kennen als uitdrukking 'hoe iets zich manifesteert', en daarmee geven we uitdrukking aan hoe dingen uit de verf komen. Ik ga uitleggen waarom dit belangrijk is.


Wellicht ken je wel de quotes: 'Alles wat je aandacht geeft groeit' en 'Wat je zaait zul je oogsten'. Maar hoe doe je dat, aandacht geven, en zaaien?


Beide termen benadrukken dat er effecten kunnen worden bewerkstelligd door de functies van aandacht en bewustzijn. Ik moet in dat verband denken aan de uitspraak van wijlen Wayne Dyer: 'If you change the way you look at things, the things you look at change.' Het contrast met de gebruikelijke psychologische benadering van gedachten en gedrag is natuurlijk levensgroot. We benadrukken namelijk dat iets niet alleen uit de verf komt ('gemanifesteerd wordt') door wat we doen, maar zelfs zonder tussenkomst van gedrag door ons denken en waarnemen.


De Wet van de Aantrekkingskracht brengt in de wereld van coaching en persoonlijke ontwikkeling dus een fijnstoffelijk of energetisch perspectief. Je kunt het niet vastpakken, maar het is wel van invloed!

Manifesteren op boerenverstand

Misschien is het voor de Farmers Defense Force en de politieke partij van Carolyne van der Plas niet zo vriendelijk, maar ik zou boerenverstand hier graag even willen aanprijzen. Ik denk namelijk dat we heel simpel en down-to-earth over de Wet van de Aantrekkingskracht kunnen spreken.


Boeren zaaien namelijk ook weleens, en als het waar is dat je zult oogsten wat je gezaaid hebt is het onmiskenbaar belangrijk om te bepalen wat we eigenlijk de hele dag door aan het zaaien zijn.


Als mensen in contact komen met de Wet van de Aantrekkingskracht spreekt veelal het bereiken van hun grootste dromen en verlangens hen aan. Mensen willen vaak datgene manifesteren wat ze NIET hebben. Dit kan je gemakkelijk gevangen houden in de psychologie van het tekort. Je kunt dit herkennen aan het gegeven dat je eigenlijk een bepaalde 'escape' aan het wensen bent. In het moodboard zit dan als het ware een ontkenning van je huidige realiteit. Je zaait ontkenning. En daarover had de befaamde psychoanalyticus Carl Gustav Jung (1875-1961) wel ideeën, toen hij stelde: "Until you make the unconscious conscious, it will direct your life and you will call it fate."


De essentie van manifesteren volgens Eckhart Tolle

De bekende auteur en bewustzijnsgoeroe Eckhart Tolle benadrukt dat iets wensen te creëren geen zaak van het ego is. Je realiseert vanuit de grond van je bestaan dat er iets is dat doorheen jou gecreëerd wil worden - wat dat dan ook is. Misschien heb je een plaatje, een beeld, een vergezicht of een visioen en dat wordt richtinggevend in je bestaan.


De kracht om te manifesteren is volgens Tolle niet gelegen in het najagen van een vergeet, maar in het ervaren van de volheid van het huidige moment. Of met de woorden van Jezus: ‘I want you to have life in its fullness’ (‘Ik ben gekomen opdat zij leven hebben en overvloed hebben!’, Joh. 10:10, Naardense Bijbel). Hij voegt eraan toe: wanneer je dit bewustzijn realiseert en je kent jezelf als bewustzijn dan kan een toekomstig moment onmogelijk beter zijn dan het huidige moment. Het kennen van jezelf als consciousness is de vervulling zelf. Daarom is een materiële invulling van de Low of Attraction in essentie misleidend.


“If you cannot feel the fullness of life on your bicycle and enjoy that moment tremendously of being on your bicycle, you will not feel the fullness of life when you're sitting in your Rolls-Royce or Bentley or Ferrari Testarossa.”
- Eckhart Tolle




Manifesteren kun je leren: eerlijke principes voor groter succes

Hierbij geef ik je een aantal eerlijke en cruciale adviezen om succesvol te kunnen manifesteren. Durf om te beginnen eens op papier te zetten wat je op dit moment in je leven aantrekt, of anders gezegd, wat je tot nu toe geoogst hebt. En durf daaruit ook te concluderen dat wanneer je buitenwereld samenhangt met je binnenwereld, je huidige levensoogst kennelijk een afspiegeling is van je innerlijke wereld.


Vier essentiële adviezen

Om concreet met het gedachtengoed van manifesteren aan de slag te gaan, heb ik de volgende 4 adviezen voor je:


#1 - Wil je aan je toekomst bouwen en je dromen manifesteren, of het nu gaat om je persoonlijke geluk, je gezin en je kinderen of je zakelijke succes? Begin dan niet het uitwendige huis te bouwen en te manifesteren, maar bouw eerst het innerlijke huis. Hoe steviger dat staat, hoe krachtiger je ook kunt manifesteren.


#2 - Durf de schaduwen te zien in je eigen leven: die leert je alles over wat je aan ongewenste en tegengestelde resultaten manifesteert. Niet alleen levert dit ongewenst resultaat op, het vormt ook een enorme remming op wat je WEL verlangt omdat het de boel van binnen vertroebelt. Veel van onze klanten gaan pas beter hun doelen realiseren wanneer ze de emotionele blokkades die hieraan verbonden zijn opruimen, en veel meer op één lijn komen met zichzelf.


#3 - Realiseer je dat de geest gemakkelijker geestelijke zaken manifesteert dan louter stoffelijke dingen. Een weinig tastbaar maar wel voelbaar en betekenisvol gegeven als 'innerlijke vrijheid' heeft een krachtiger toontrilling dan een auto of een paar pumps (sorry, dames). Je zult merken dat zulke materiële zaken wel een natuurlijk gevolg zijn van de geestelijke beweging die zich in je leven inzet. Soms kan het daarbij helpend zijn om de gevolgen te visualiseren of voor te stellen: wat wordt er allemaal mogelijk als ik dat geld binnen heb, of die auto gekocht heb? Hoe voel ik me dan, waarom is dat zo belangrijk voor me en welke uitstraling heb ik dan op de wereld om me heen?


#4 - Durf te geloven, en wees congruent. Jezus zegt ergens in het Nieuwe Testament dat 'wie gelooft, bergen kan verzetten'. Mensen die niet in wonderen geloven, zullen ook niet zo snel wonderen doen. Manifestaties beginnen vaak met een rotsvaste overtuiging dat het echt haalbaar is, in het geestesoog klopt het als het ware al. Dat rotsvaste geloof is absoluut key, maar blijf daarin dicht bij jezelf. Ben je dat niet, ben je out of tune en raakt het signaal meteen al verstoord. In mijn ervaring is het essentieel om goed te kunnen luisteren en afstemmen op jezelf, zodat je datgene voelt wat je echt wilt en echt gelooft. Dit geeft de grootste kracht en uitwerking.


Zoek je een boek over manifesteren?

Er zijn diverse bestsellers geschreven die op het gedachtengoed van manifesteren zijn gestoeld. Als je bovenstaand artikel gelezen hebt, zul je begrijpen dat ik de nodige kanttekeningen heb bij al te eenzijdige succesboeken die de vier bovengenoemde principes nogal eens vergeten.


Ik geef je een paar titels die een goede introductie kunnen vormen. De simpelste titel is wellicht 'Manifesteren kun je leren' van Willemijn Welten, op de voet gevolgd door 'Je kunt je leven helen' van Louise Hay (waar oprecht nuttige therapeutische invalshoeken in te vinden zijn). De klassieker 'Think and Grow Rich' (1937) van Napoleon Hill werd vertaald door Michael Pilarczyk.


Wil je een echt diepgaand inzicht in de wetten van energie, manifesteren en aanverwante zaken? Persoonlijk zou ik dan aanbevelen om verdiepende boeken over esoterische principes te lezen; deze vormen als het ware de bron voor de meer populaire boeken. Ik vermoed echter dat, als je zo'n verdieping zoekt, je vanzelf je weg hierin gaat vinden. Het adviseren van boeken over Hermetische principes, westerse esoterie en theosofische stromingen is in een artikel als dit vrij ingewikkeld :-)


Kun je bij ons terecht om te leren manifesteren?

Jazeker! Het is alleen de vraag wat je wilt. Ben je op zoek naar snelle magie kun je denk ik beter een andere aanbieder zoeken.


Wil je heel graag je zielsmissie of je zielsverlangens uitdrukken in je persoonlijke leven en je ondernemerschap of professionele carrière? Daar kun je ons voor wakker maken!


Wij zien manifesteren als het vermogen om je geestelijke inspiraties op fysiek vlak te realiseren of materialiseren. Je kunt rekenen op een evenwichtige visie gestoeld in jarenlange ervaring in het therapeutische vak, maar tegelijk een groot geloof in de mogelijkheden van mensen om datgene wat binnenin reeds realiteit is ook in de buitenwereld te gaan neerzetten. De krachtige middelen die we daarbij gebruiken zijn onder meer Expansion Brainspotting, Rapid Transformational Therapy en tweedaagse Intensives waarin je veel spanningsbronnen en blokkades kunt oplossen in relatief korte tijd.


Meer hierover vind je op de pagina van Unblock Your Ambitions of in onderstaande aflevering van de Innerlijk Leven Podcast.


Dirk Jan Versluis (MM, MSc) is psycholoog en executive coach en specialiseert zich in het snijvlak van trauma, leiderschap en topprestaties (meer informatie).