De psychologie van het badeendje: waarom het niet werkt om mentale en emotionele blokkades op te lossen

Dirk Jan Versluis

Heb jij last van je eigen mentale of emotionele blokkades? En wil jij graag een duurzame oplossing hiervoor vinden?

En is het je eigenlijk weleens opgevallen hoeveel coaches en therapeuten hun marketing doen met het verhaal dat ze je van deze blokkades kunnen afhelpen? En dat is natuurlijk best logisch: waar je veel last van hebt wil je graag vanaf, en als ik jou dat kan bieden is dat veel waard. Toch is er een belangrijke reden waarom het bestrijden van blokkades soms helemaal niet zo goed werkt. Het middel wordt dan erger dan de kwaal, het kost je verschrikkelijk veel energie en je bent veroordeeld om steeds weer een nieuwe oplossing te gaan uitproberen.

Welke soorten blokkades zijn er?

Mentale en emotionele blokkades horen bij het leven. Als je het leven volop leeft, kom je ook altijd jezelf tegen. Welke soorten blokkades kun je zoal ervaren? In Acceptance & Commitment Therapy (ACT) wordt het acroniem TEAMS wel gebruikt. TEAMS staat voor:

👉 Thoughts: gedachten, hinderlijk piekeren

👉 Emotions: emoties, pijnlijke of intense gevoelens

👉 Association: de associaties die je hebt, of de neiging om dit of dat te doen

👉 Memories: herinneringen aan moeilijke of traumatiserende ervaringen

👉 Sensations: lichamelijk voelbare sensaties zoals pijn, tintelingen en vast zitten.

Je kunt wel zien dat TEAMS een behoorlijk innerlijk karakter hebben: niemand voelt ze zoals jij ze zelf voelt. Natuurlijk hebben blokkades op het mentale of emotionele vlak grote gevolgen voor je persoonlijke effectiviteit.

De psychologie van het badeendje

Problemen zijn er om op te lossen. In het dagelijkse leven lossen we onze problemen simpel en praktisch op, en we weten vaak precies hoe we dat moeten doen. In het mentale is dat een heel ander verhaal. Mentale of emotionele problemen oplossen wordt al snel net als met een badeendje: hoe harder je 'm onder water duwt, hoe hoger hij daarna weer boven het water uitspringt! Kortom: alles wat je aan bewustzijnsinhoud onderdrukt, raakt meer gepolariseerd en heeft de neiging om méér bepalend te worden in je dagelijkse leven en functioneren.

Ongetwijfeld ken je hiervan de voorbeelden uit je eigen leven, of het leven van anderen. Het willen controleren of onderdrukken van moeilijke ervaringen helpt misschien op korte termijn heel even, maar komt later hardnekkiger terug en heeft negatieve lange termijn gevolgen. Vaak leidt het willen controleren ook tot een versmald leven vanwege de gedragsmatige vermijding. Heb je angst op sociaal vlak? Dan is het heel effectief om PR-video's, pitches en toespraken te vermijden. Maar als het belangrijk is om je boodschap te laten horen, betaal je er een forse prijs voor.

Stop blokkades op te lossen

De belangrijkste les van dit artikel is dus dat het averechts werkt om mentale blokkades op te lossen. Het is beter om er eerst goed naar te leren luisteren, het heel bewust te leren ervaren en het te zien als een stuk energie dat bestaansrecht heeft. Is die ruimte er? Dan zul je mentaal en emotioneel vrijer en flexibeler worden, en veel minder energie kwijt zijn aan het onderdrukken van rotgevoelens en onzinnige denkpatronen zodat je de ruimte hebt om te ontwikkelen wat je WEL wilt: niet-gedurfde dromen, onvervulde verlangens, grotere doelstellingen en ambities, en de waarden die jij als mens gewoon enorm belangrijk vindt en die het leven waard maken om te leven. Er past veel meer in die badkuip dan alleen dat ene gele eendje.

Hoe breng je dit in de praktijk?

Wil jij ook vrij zijn van mentale blokkades en emotionele hindernissen? Begin er dan eens mee om de volgende zaken in praktijk te brengen:

Leer het badeendjes-effect voorkomen

Durf al deze ervaringen, twijfels en gevoelens honderd procent te ervaren (alsof het een hele mooie nieuwe bloemensoort is, of een geweldig nieuw gerecht in je favoriete restaurant van vóór de corona-crisis). Train jezelf om gewoon stil te staan bij je gevoel, zonder het op te lossen of uit de weg te gaan. Gewoon stilstaan bij je gevoel en voelen dat het naar of intens is. Je kunt toch ook twee minuten onder een koude douche staan, of in de regen je container buiten zetten? Voel gewoon dat het koud is, nat, of droog. Tien tellen onvoorwaardelijk ervaren hoe het is, is genoeg.

Werk aan de relatie die je hebt met je eigen gevoelsleven

Is jouw gevoelswereld een noodzakelijk kwaad, of een uiterst informatieve en helpende werkelijkheid die jou dichter bij jezelf, je leven en je ambities brengt? Natuurlijk krijgen we allemaal onze opvoedingsboodschappen mee over omgaan met gevoelens, expliciet of impliciet, en die zijn in de regel nog zeer bepalend voor onze houding als volwassenen. Het helpt om deze in kaart te brengen en ervan bewust te zijn. Een klant van mij had zich behalve haar therapieën jarenlang suf gelezen op tijdschriften over blokkades overwinnen en pijnlijke gevoelens leren loslaten. Het werkte allemaal voor geen meter. Uiteindelijk kwam ze zelf tot de conclusie: om iets los te laten, moet je het eerst kunnen vasthouden. Ik vind het nog steeds een prachtige quote, en een geweldige les voor het omgaan met blokkades op het innerlijke vlak.

Wij kunnen helpen!

Wil je graag gecoacht worden in deze processen, en wil je doelgericht meer leren over het overwinnen van mentale en emotionele blokkades? Onze aanpak is erop gericht jouw blokkades diepgaand aan te pakken zodat je jarenlang plezier hebt van de resultaten, zowel op persoonlijk als op zakelijk vlak. Download mijn e-book om je verder te oriënteren, of geef je meteen op voor een persoonlijk gesprek.