Wat kost een coach, en wat levert het op?

Ben je benieuwd wat coaching kost? Dit artikel werkt in detail uit wat de kosten en voordelen zijn van investeren in coaching voor je leven, je leiderschap of je ondernemerschap.

Wat betaal je voor een coach of therapeut?

De meeste psychologen en psychotherapeuten brengen een tarief in rekening van 85 tot 120 euro per consult van drie kwartier. Het overgebleven kwartier van het uur gebruikt de psycholoog voor voorbereiding en verslaglegging. Houden we die voorbereidingstijd buiten beschouwing bedragen de netto kosten voor het spreken met een psycholoog dus zo’n 115 tot 160 euro per uur. Bezoek je een psycholoog binnen de kaders van de zorgverzekeringswet (Basis GGZ of Specialistische GGZ) merk je hier niet zoveel van en zie je dat tarief vooral terug op de factuur die je zorgverzekeraar ontvangt. Gezondheidskundige consulten door geregistreerde psychologen zijn vrijgesteld van BTW, zolang het individuele consulten betreft. Arbeids- en organisatiepsychologen hanteren regelmatig een wat hoger uurtarief, passend bij business-to-business dienstverlening.

De markt voor coaching is minder gereguleerd dan de sector van psychologen, psychiaters en psychotherapeuten. Sommige coaches die vooral met particulieren werken hanteren tarieven van 50 of 60 euro per uur. Omdat coaches echter in de regel niet de constante toevoer van cliënten hebben waarover psychologen en psychotherapeuten - soms tegen wil en dank - wel beschikken, is het ook niet ongebruikelijk om een wat hoger uurtarief bij coaches aan te treffen.

Businesscoaching en leiderschapscoaching

Bekende Nederlandse businesscoaches rekenen rustig 20.000 tot 50.000 euro (of meer) voor een jaar lang intensieve coaching. Met name het zogenaamde high-end businesscoaching segment staat bekend om investeringen van tienduizenden euro’s - allemaal gerechtvaardigd vanwege de potentiële winst in tijd en omzet. Ook onder ondernemerscoaches en leiderschapscoaches lijken traject-prijzen intussen meer en meer gebruikelijk geworden, en wordt het uurtje-factuurtje-model meer en meer in de steek gelaten. Van grote of bekende leiderschapscoaches is bekend dat dit kan oplopen tot tonnen per jaar, waarbij natuurlijk meegenomen dient te worden dat de potentiële winst van een leiderschapstraject uitstraalt tot in de hele organisatie en daarom ook gemakkelijk terugverdiend kan worden.

Wat kost jouw probleem?

Als de opbrengsten van een therapie- of coachingstraject onduidelijk of onzeker zijn, is elke investering een sprong in het diepe en kan ook 100 euro voor een gesprek voelen als ‘veel’. Ik hoorde een tuinman in mijn kennissenkring eens over zijn relatietherapie zeggen: 'een duur bakkie koffie'. Let wel: een paar schoenen kost vaak het dubbele, en een tuin of badkamer onder de 15.000 euro is een prestatie op zich...

Is dat geen appels met peren vergelijken?

Jazeker. Toch illustreert het de waardeperceptie: we geven gemakkelijk geld uit aan een vakantie of levenskwaliteit verhogende ingreep aan ons huis, en ook wanneer de nood aan de man komt mag het wat kosten. Immers, een accountant heb je nodig als bestaansvoorwaarde voor je onderneming, en als je in een juridisch gevecht belandt voelt de rekening van je advocaat misschien hetzelfde als een verkeersboete - maar toch betaal je ‘m graag.

De waarde van coaching of therapie wordt vaak minder makkelijk duidelijk, waarbij het vergeleken met een kapper of nagelstyliste natuurlijk om hoge uurtarieven gaat. Wordt het resultaat van gesprekken met een coach of psycholoog echter tastbaar op verschillende terreinen van je leven en werk, en betreft dit ook nog eens winst die je voor meerdere jaren kunt gebruiken wordt het rekensommetje al anders. Het probleem is natuurlijk: hoe objectiveren we dat? En: wat kost jouw probleem? Met andere woorden: wat kost het je als je niets doet?

Ik geef je een aantal concrete voorbeelden:

• Werknemers die een burn-out oplopen of anderszins enige maanden verzuimen, jagen hun werkgever op kosten voor tienduizenden euro’s. Vijf maanden burn-out is modaal. Betreft dit management- of directiefuncties lopen de kosten nog meer in de papieren.
• Ben je zelfstandig ondernemer met een omzet van twee ton per jaar en kun je drie maanden slechts op 50% draaien? You do the math!
• Zit je stelselmatig onder je niveau en zijn je tarieven te laag? Kost het op jaarbasis minimaal hetzelfde.
• Word je belemmerd door mentale of emotionele blokkades die maken dat je dingen vermijdt of stelselmatig moet overcompenseren? Regelmatig werk ik met ondernemers die hierdoor wekelijks 5 tot 10 uur teveel werken. Teveel betekent niet dat ze hun werk leuk vinden en daarom de 40-urige werkweek voorbij gaan, maar dat ze dingen dubbel doen of door gebrek aan focus significant meer tijd kwijt zijn. Reken eens 47 werkweken per jaar keer 5 uur a raison de 75 euro? Dan zijn we de 15.000 euro coaching al voorbij.

Investeren in coaching

Wat het probleem kost, is één manier om ernaar te kijken. De investering moet dan min of meer van gelijke omvang zijn dan de kosten - en liefst nog kleiner natuurlijk. Een andere manier van kijken is: wat levert de oplossing op? Met andere woorden: als er niet direct een prangend probleem is en het bloed loopt er niet uit, maar er valt wel veel winst en groei te behalen?

Deze tweede zienswijze is gebruikelijker in de zakelijke markt, waar ondernemers en organisaties per definitie investeren in de groei van hun bedrijf en hun mensen. De uitdaging wanneer het om coaching gaat - want we hebben het dan minder vaak over ‘therapie’ - is vooral de keuze van een echte goede coach en het kiezen van een passend traject en werkwijze.

De ROI van ondernemerscoaching

De Return on Investment (ROI) voor ondernemerscoaching kan groot zijn, hoewel zelden 1-op-1 te vertalen omdat er meerdere factoren meewegen. Een eenmanszaak met een omzet van 80.000 euro kan minder investeren dan een kleine BV met een omzet van 800.000 euro. Voor de laatste is een coachingstraject van 25.000 euro in absolute zin een lachertje, voor de eerste is dat een kwart van de boterham. Maar wat als een ondernemerscoach voor die 25.000 euro maakt dat meneer 1 volgend jaar naar de 140k kan vanwege een betere organisatie en businessmodel? Is die 25.000 euro dan geen goede investering gezien de 60.000 meerwaarde die het slechts in één jaar oplevert? De vraag is natuurlijk of die 25k nodig was, want misschien kan een goede adviseur meneer 1 ook wel helpen voor een uurtarief van 250,00 euro. Daarbij kun je echter een paar vragen stellen:

• Een ondernemerscoach die 60.000 euro meerwaarde of ROI creëert voor 10 consulten van 250 euro, is dat zelf een goede ondernemer?
• En wat motiveert meer tot accountability en grote resultaten, die 10 consulten of een grotere investering die je vervolgens wilt waarmaken en terugverdienen?

De ROI van leiderschapscoaching

Vergelijkbare vragen kun je stellen bij leiderschapscoaching. Voor een coach is het simpel om in zakelijke omgevingen te werken waar de prijsthermostaat wat hoger ligt en het uurtarief van 150 naar 250 of 350 kan. Maar vergis je niet: de druk is groter, bij een wanprestatie is het eens en nooit meer en binnen het bedrijfsleven is er ook ons-kent-ons en onderling contact binnen branches en organisaties. Je moet dus ook leveren, of misschien wel: juist leveren.

Voor de opdrachtgever als bestuurder of directeur van een organisatie, bedrijfsafdeling of bedrijf als geheel gaat coaching zelden om alleen het individu. Dat wil zeggen: een directeur of manager kan wel 1-op-1 gecoacht worden, maar de opbrengst van zo’n traject (ROI) beperkt zich niet tot die ene persoon. Hoge bomen vangen veel wind maar verspreiden ook veel zuurstof, kleur en beschutting. Als het goed is heeft leiderschapscoaching een positief effect op de leider, het team en de organisatie.

Daarom is het behulpzaam om de ROI van leiderschapscoaching niet af te meten aan de psychologische en persoonlijke groei van een leider, maar de opbrengst in termen van bestuurlijke efficiency (besparing tijd, geld, onnodige lagen, veelal tienduizenden euro’s op jaarbasis), tevredenheid van werknemers (prestaties, ziekteverzuim) en ontwikkeling van menselijk kapitaal (uitstraling op arbeidsmarkt, behoud van toptalent). Om even duidelijk te zijn: bij bedrijven en organisaties met meer dan 10 personeelsleden ligt hier al een winstpotentie van tienduizenden euro's of zelfs tonnen op jaarbasis. De potentiële winst van een betere leiderschapscultuur binnen grotere bedrijven kan zelfs gemakkelijk om miljoenen gaan.

Waarom schrijf ik dit artikel?

In elk geval niet omdat ik een groot liefhebber van geld ben. Ook niet omdat ik altijd met kosten en investeringen bezig ben. Wel omdat ik in de praktijk merk dat het lastig is voor mensen om de vertaalslag te maken van innerlijke processen naar stoffelijke en meetbare resultaten (ik noem dat: het materialiseren).

Ik hoop dat dit artikel bijdraagt aan een evenwichtige kijk op de kosten en opbrengsten van coaching, en dat het je helpt om met een nog kritischer blik te kijken naar de factoren die in dit stuk beschreven worden.